50 жил амьдарсан “Сүлд модны наадмын дуу”

“Цалин мөнгөн тэнгэртээ
Цасан угалз наадуулсан
Цагаан торгон өмсгөлдөө
Цацаг чимэг сагсуулсан” хэмээх дуу шинэ жил бүхнээр эгшиглэж, монголчуудын дунд 50 жилийн турш хит хэвээр эгшиглэж байна. Соёлын гавьяат зүтгэлтэн Ж.Бадраа агсан шүлгийг нь бичиж, Төрийн шагналт, хөгжмийн зохиолч С.Гончигсумлаа агсан хөгжмийг нь зохиож, Ардын жүжигчин Б.Зангад гуай дуулж амьдруулсан байдаг. Түүний дуулсан “Сүлд модны наадмын дуу”-гүйгээр Монголчууд нэг ч удаа шинэ оноо угтаж, хуучнаа үдэж үзээгүй юм. Ингээд дуу төрсөн түүхийг товч өгүүлье.

1962 оны арванхоёрдугаар сарын 25-нд С.Гончигсумлаа агсан Б.Зангад гуайг дууджээ. Тэгээд “Би чамд зориулж шинэ жилийн тухай дуу хийсэн. Ирж дуулаарай” гэсэн гэдэг. Дууг нь дуулж үзээд арванхоёрдугаар сарын 29-нд Монголын радиод очиж бичүүлжээ. Дуурийн театрын эмэгтэй найрал дуучид хоолой хийж, оркестргүй, дан төгөлдөр хуураар анх эгшиглүүлж байсан гэдэг. Гавьяат жүжигчин Банди агсны гэргий Маргерита Григориева багш төгөлдөр хуур тоглож, С.Гончигсумлаа гуай цонхны цаанаас нүдээ аниад зогсож байсан тухай Б.Зангад гуай дурсан ярилаа.

Тэр л мөчид Монголын ард түмний дунд 50 жил магадгүй өнө мөнхөд эгшиглэх дууг дуулж байгаагаа хэн ч төсөөлөөгүй байжээ. Уг бүтээлийн нотны гар нооргийн доод хэсэгт “Авьяаслаг нөхөр Б.Зангадын хоолойд зориулан бичсэн хөгжмийн зохиолч Гончигсумлаа” гэж монгол бичгээр бичээд гарын үсгээ зурж он, cap, өдөр тавьсан байжээ. Ийнхүү Ж.Бадраагийн сэтгэлээр тэрлэгдэж, С.Гончигсумлаа гуайн зүрхнээс урсан 50 жил амьдарсан “Сүлд модны наадмын дуу” одоо ч бидний зүрхэнд эгшиглэсээр.